Samolot to statek powietrzny napędzany siłą ciągu silnika odrzutowego, śmigła lub silnika rakietowego. W skali globalnej lotnictwo cywilne przewozi samolotami ponad cztery miliardy pasażerów rocznie i transportuje ponad 200 miliardów tonokilometrów ładunków! Mimo wszystko jest wiele rzeczy, których nie wiemy o tych niesamowitych maszynach. Dlatego też przedstawiamy Wam 20 najciekawszych rzeczy, których nie wiedzieliście o samolotach pasażerskich.

1. Czarne trójkąty nad oknami samolotu

Czy kiedykolwiek siedzieliście w samolocie i zauważyliście, że nad niektórymi oknami narysowane są małe czarne trójkąty? Znajdują się one po obu stronach tylko nad niektórymi oknami przed i za skrzydłem. Z tych okien podczas obsługi technicznej samolotu ma być sprawdzane prawidłowe chowanie i wysuwanie klap do lądowania.

2. Dziura w oknie samolotu

Fakt, że w oknach samolotu znajduje się niewielka dziurka, może na pierwszy rzut oka wydawać się dość niepokojący, ale służy ona ważnemu celowi: otwór reguluje ciśnienie na trzech szybach tworzących okna samolotu. Ciśnienie jest również powodem, dla którego okna samolotów są okrągłe! O tym przeczytacie więcej w ciekawostce poniżej.

3. Sekretna sypialnia

Biorąc pod uwagę czasami bardzo ograniczoną przestrzeń na nogi w samolotach, trudno uwierzyć, że faktycznie jest tam wystarczająco dużo miejsca na sypialnię, ale taka właśnie sytuacja istnieje w niektórych samolotach przeznaczonych do lotów długodystansowych. W osobnej strefie stewardesy mogą się zdrzemnąć i naładować zapasy energii podczas długich lotów. W końcu obsługa tylu pasażerów to ciężka praca!

4. Więcej miejsca za naciśnięciem przycisku

Czy wiecie, że podłokietnik można złożyć całkowicie w kierunku przejścia? Ułatwia to dotarcie do swojego miejsca nie tylko osobom niepełnosprawnym ruchowo, ale także wszystkim innym. Ukryty przycisk sprawia, że jest to możliwe. Znajduje się on pod podłokietnikiem mniej więcej w miejscu, gdzie zaczyna się siedzisko. Pamiętajcie jednak, że im bardziej rozłożycie się w kierunku przejścia, tym większe ryzyko, że wpadniecie na przechodzących pasażerów lub wózek z napojami.

5. Sekretny zatrzask do drzwi toalety

Drzwi do toalety w samolocie można również odblokować z zewnątrz za pomocą ukrytego zatrzasku. Zatrzask często znajduje się za znakiem "Zakaz palenia". W nagłych przypadkach personel pokładowy może pomóc gościom w toalecie.

6. Małe żółte haczyki na skrzydle

Kolejnym ukrytym — i ratującym życie — elementem są małe żółte haczyki na skrzydłach. W przypadku awaryjnego lądowania w wodzie można je wykorzystać do rozciągnięcia lin między klapą drzwiową a skrzydłami, których pasażerowie mogą się trzymać, aby zapobiec wpadnięciu do wody.

7. Koktajl chemiczny

Każde dziecko wie, że we wszystkich samolotach pasażerskich są maski tlenowe, ale bardzo mało osób wie, że tak naprawdę nie są one napełniane tlenem. Zbiorniki z tlenem byłyby zbyt ciężkie i nieporęczne do zastosowania w samolocie. Zamiast tego, w osłonie nad każdym fotelem znajduje się mieszanina różnych substancji chemicznych, które wytwarzają tlen, gdy wchodzą ze sobą w reakcję. Ten proces chemiczny zostaje uruchomiony w momencie założenia maski — jak głosi każda instrukcja bezpieczeństwa. Zwróćcie uwagę na informacje dotyczące bezpieczeństwa!

8. Bezużyteczne popielniczki

Pewnie, że palenie jest zakazane podczas lotów, ale dlaczego w samolotowych toaletach wciąż są popielniczki? Po prostu zakłada się, że część pasażerów nie przestrzega zakazu i pali po kryjomu w toalecie. Aby papieros mógł być przynajmniej odpowiednio zutylizowany i nie spowodował ewentualnie pożaru w koszu na śmieci, umieszczane są popielniczki. Pamiętajcie, że palenie w samolocie grozi poważnymi konsekwencjami!

9. Dodatkowe wyposażenie

Na pokładzie samolotu znajdują się nie tylko maski gazowe, ale także kajdanki i defibrylatory. Cel stojący za tym ostatnim jest oczywisty. Te pierwsze służą do zapanowania nad swawolnymi pasażerami. Często jednak na pokładzie nie ma metalowych kajdanek, jakie znacie z policji, ale plastikowe, podobne do opasek kablowych. 

10. Dlaczego okna są okrągłe

W połowie XX wieku komercyjne linie lotnicze zaczęły latać swoimi samolotami na większych wysokościach. Powodem, dla którego samoloty latały wyżej, była chęć zaoszczędzenia pieniędzy: mniejsza gęstość powietrza to mniejszy opór a mniejszy opór to mniej zmarnowanego paliwa. Kwadratowe okna są problemem w samolotach na dużych wysokościach ze względu na różnicę ciśnienia powietrza na zewnątrz i w kabinie. Ta różnica powoduje lekkie rozszerzanie się kabiny, co powoduje naprężenia materiału, z którego jest wykonana, w tym przypadku ramy okiennej. Naprężenia mają tendencję do występowania w ostrych kątach kwadratowego okna. Dzięki owalnemu kształtowi okna naciąg rozładowuje się równomiernie wokół krawędzi, co zapobiega pękaniu.

11. Dlaczego światła w kabinie są wyłączone podczas lądowania

Gdy samolot ląduje w nocy, załoga przyciemnia światła wewnętrzne. Jeśli lądowanie samolotu pójdzie źle i trzeba będzie ewakuować pasażerów, ich oczy będą już przyzwyczajone do ciemności. Podobnie stewardessy przypominają pasażerom, aby podczas lądowania podciągnąć żaluzje okienne, dzięki czemu w sytuacji awaryjnej można zobaczyć na zewnątrz i ocenić, która strona samolotu jest najlepsza do ewakuacji. Pamiętajcie, żeby w przypadku ewakuacji pozostawić w kabinie wszystkie swoje rzeczy. Chodzi o to, by móc jak najszybciej opuścić pokład samolotu.

12. Opony są zaprojektowane tak, aby nie wybuchały przy lądowaniu

Opony samolotu są zaprojektowane tak, aby wytrzymać niewiarygodne obciążenia (do 38 ton), a przy prędkości prawie 300 kilometrów na godzinę mogą uderzyć o ziemię ponad 500 razy, zanim będą wymagały wymiany. Ponadto opony lotnicze są napompowane do ciśnienia 200 psi, czyli około sześciu razy większego niż w przypadku opon samochodowych. Kiedy samolot potrzebuje nowych opon, personel naziemny po prostu podnosi samolot, tak jakby to był samochód.

13. Samoloty są zaprojektowane tak, by mogły zostać uderzone przez piorun.

Samoloty są zaprojektowane tak, aby mogły być uderzane przez pioruny, a na wypadek, gdybyście nie wiedzieli, są one uderzane regularnie. Szacuje się, że każdy samolot zostaje uderzony przez piorun nawet raz na tysiąc godzin lotu. Od 1963 roku żaden samolot nie został rozbity przez piorun, dzięki pomysłowej metalowej strukturze, z której zbudowany jest kadłub i która czyni go dobrym przewodnikiem elektrycznym. W ten sposób ładunek elektryczny z pioruna przechodzi przez samolot, nie docierając do jego wnętrza i ucieka z niego, zwykle nie powodując żadnych szkód w samolocie.

14. Z jaką prędkością leci samolot?

Samoloty odrzutowe mają prędkość przelotową od 700 do 900 km/h. Na podejściu prędkość wynosi od 200 do 300 km/h. Samoloty napędzane turbinami śmigłowymi mają prędkość maksymalną od 400 do 550 km/h i lądują z prędkością od 130 do 220 km/h. Dużo więcej szczegółowych informacji dotyczących prędkości samolotów znajdziecie w artykule zatytułowanym: Jak szybko leci samolot?

15. Ile paliwa zużywa samolot?

Na przykład Boeing 747 w wersji pasażerskiej zużywa około 13 000 litrów parafiny na godzinę przy pracy czterech silników z prędkością przelotową 900 km/h. Na trasie z Frankfurtu na Karaiby (7 500 km) to około 88 ton lub 109 000 litrów. To oczywiście bardzo dużo. W rzeczywistości jednak samolot jest bardzo ekonomicznym środkiem transportu. Jeśli przeliczyć zużycie paliwa na dystans, to jest to około 1500 litrów na 100 kilometrów. Dzieląc to na 380 pasażerów, zużycie na osobę wynosi 3,95 litra, czyli mniej niż w ekonomicznym małym samochodzie.

16. Dlaczego powietrze jest tak suche?

Na wysokości przelotowej, 7000 m na trasach krótkodystansowych i do 12000 m na trasach długodystansowych i średniodystansowych, powietrze jest tak zimne, że zawiera bardzo mało pary wodnej. Jeśli jest podgrzewana w systemie klimatyzacji samolotu, wilgotność względna ulega dalszemu obniżeniu. Można byłoby rozwiązać ten problem, ale wymagałoby to przewiezienia kilku ton wody w locie długodystansowym. Dodatkowo ten "pustynny klimat" jest wręcz pożądany dla elektroniki w kokpicie.

To bardzo ważna uwaga dla Waszego zdrowia, ponieważ wilgotność powietrza kształtuje się na poziomie 20%! Pamiętajcie, aby przed podróżą odpowiednio się nawodnić. Sprawdźcie, co jeszcze warto zrobić przed lotem, aby jak najlepiej ją spędzić. Przeczytajcie nasz artykuł i podróżujcie jak zawodowcy! Jak przygotować się na lot samolotem.

17. Jak radzić sobie z różnicą czasu?

Zarówno pasażerowie, jak i członkowie załogi mają problemy z tzw. time lagiem podczas lotów długodystansowych, które przekraczają kilka stref czasowych. Badania naukowe wykazały, że dostosowanie "wewnętrznego zegara" może trwać nawet kilka dni. Zasadniczo osoby, które latają, muszą zmagać się z podobnymi problemami zdrowotnymi jak pracownicy zmianowi. Istnieją jednak pewne wskazówki, jak sobie z tym poradzić. Należy jak najszybciej po przyjeździe dostosować swój rytm biologiczny. Szczególnie w pierwszą noc ważne jest, aby się wyspać. Należy również unikać wszystkiego, co obniża sprawność fizyczną, np. picia alkoholu czy intensywnego palenia papierosów.

18. Czarna skrzynka wcale nie jest czarna

Cyfrowy rejestrator parametrów lotu nie jest czarny, jak sugeruje jego potoczna nazwa "czarna skrzynka", lecz pomarańczowy. Z jednej strony zastosowany kolor jest odporny na działanie wysokich temperatur, a z drugiej jaskrawy kolor ułatwia znalezienie pudełka po wypadku. Dlaczego wciąż nazywa się ją czarną skrzynką, pozostaje niejasne.

19. Kapitan rządzi na pokładzie

Kiedy jesteście w powietrzu, kapitan samolotu przejmuje władzę. Kapitanowie mogą na przykład nakazać załodze unieruchomienie pasażera lub zrobić to samodzielnie. Kapitan zazwyczaj trzyma w tym celu kajdanki. To ostatnia opcja, jeśli uważają, że pasażer naraża załogę lub współpasażerów na niebezpieczeństwo. Chociaż nie mogą dokonać oficjalnego aresztowania, mogą zadzwonić z wyprzedzeniem, aby lokalne organy ścigania były gotowe na spotkanie z nimi, gdy wylądują.

20. Ładowanie bagażu jest głośne

Możecie denerwować się głośnymi odgłosami, które słyszycie podczas wchodzenia na pokład samolotu, ale nie martwcie się. Dźwięki, które słyszycie podczas wsiadania do samolotu i zaraz po wylądowaniu, to ładowanie bagażu i ładunku do samolotu lub jego wypakowywanie. Wszystkie walizki, foteliki samochodowe, ciężkie torby i sprzęty sportowe znajdują się bezpośrednio pod kabiną, więc może brzmieć to całkiem głośno! Załoga może również opróżniać zbiorniki klozetowe.

Teraz gdy już poznaliście tajemnice pasażerskich samolotów, czas zaplanować kolejną podróż z FRU.PL.