Od tysięcy lat ludzie marzyli o lataniu i starali się stworzyć różne rozwiązania, które mogłyby im w tym dopomóc. Jednak dopiero w 1903 roku bracia Wright; dwóch właścicieli sklepów rowerowych wykonało pierwszy załogowy lot i stworzyło pierwszy działający samolot. Od tego czasu samolot połączył świat, czyniąc podróżowanie łatwiejszym niż kiedykolwiek wcześniej. Świat nigdy wcześniej nie był mniejszy, niż jest teraz. I do dziś trwa dążenie do tworzenia szybszych, wydajniejszych samolotów. Jednakże większość z nich można przypisać do kilku modeli i kategorii. Sprawdźcie, jakie są najpopularniejsze rodzaje samolotów pasażerskich!
Samoloty wąskokadłubowe i szerokokadłubowe
Przede wszystkim warto podzielić samoloty na wąskokadłubowe i szerokokadłubowe. Ogólnie rzecz biorąc, samoloty wąskokadłubowe latają regionalnie, czyli na trasach krótkodystansowych. Z kolei samoloty szerokokadłubowe wykorzystywane są głównie na trasach długodystansowych.
Samoloty wąskokadłubowe
Do samolotów wąskokadłubowych należą Boeing 737 i rodzina Airbus A320. Łatwo je rozpoznać po tym, że są krótsze i węższe od samolotów szerokokadłubowych. Jeśli znajdziecie się w jednym z nich, zauważycie, że samolot ma tylko jedno przejście. Z tego powodu nazywane są one samolotami jednonawowymi.
Rodzina Airbus A320 vs. Boeing 737
W lotnictwie modele Airbus A320 i Boeing 737 obsługują głównie loty z udziałem 150 do 200 pasażerów i zasięgiem do 7400 km. Oba typy samolotów są najlepiej sprzedającymi się samolotami pasażerskimi w ogóle, a zatem również najczęściej latającymi. Historia ich rywalizacji sięga końca lat 70. Interesariusze unijnego przemysłu lotniczego dostrzegli potrzebę położenia kresu dominacji Boeinga i McDonnell Douglas na rynku jednonawowych samolotów pasażerskich, co doprowadziło do uruchomienia programu JET (Joint European Transport). Program JET był początkowo niezależny od Airbusa; jednak później został przekazany firmie. Program JET miał na celu stworzenie jednonawowego samolotu, zdolnego przewieźć około 150 pasażerów na dystansie około 5000 km. Aby skutecznie konkurować z Boeingiem 737 o ugruntowanej pozycji, Airbus zdecydował się obniżyć koszty produkcji. Jeszcze przed pierwszym lotem Airbus otrzymał ponad 200 zamówień, z czego ponad połowa, pochodziła od przewoźników ze Stanów Zjednoczonych, kontynentu ściśle kontrolowanego przez Boeing & McDonnell Douglas. Było to czystym świadectwem skuteczności, jaką Airbus zastosował w A320, co czyni go znacznie lepszym od konkurencji pod względem projektu i specyfikacji. W 2019 roku Airbus stał się największym producentem samolotów pasażerskich na świecie, w dużej mierze dzięki ogromnemu sukcesowi A320. W październiku tego samego roku, 37 lat od premiery A320 wyprzedził swojego konkurenta, Boeinga 737, pod względem sprzedaży, stając się najlepiej sprzedającym się odrzutowcem na świecie. Do maja 2022 roku Airbus otrzymał 16 206 zamówień na A320 i dostarczył 10 359 z nich.
Skąd wiedzieć którym samolotem lecieliście?
Aby móc ze względną pewnością odróżnić Airbusa od Boeinga, wystarczą dwie cechy: Okna nosa i kokpitu samolotu. Choć są pewne wyjątki, obie cechy są w dużej mierze stałe w samolotach obu producentów. W Airbusie nos samolotu jest bardziej zaokrąglony w porównaniu z Boeingiem i przez to wydaje się krótszy. Okna kokpitu są mniej więcej w jednej linii po bokach. Ponadto w wielu samolotach Airbus górny róg zewnętrznych okien kokpitu jest „odcięty”. W Boeingu nos jest bardziej spiczasty, przez co wydaje się dłuższy niż w Airbusie. Okna kokpitu tworzą po bokach szerokie „V”.
Airbus A320
Jeśli kiedykolwiek lecieliście z Ryanair, to na pewno Boeingiem 737. W tej chwili Boeing 737-800 jest jedynym modelem samolotu używanym przez Ryanair. Boeing 737 jest również najczęściej produkowanym samolotem pasażerskim na świecie. Podczas gdy większość linii lotniczych używa obu modeli samolotów, oprócz Ryanaira, Boeinga 737 znajdziecie głównie w amerykańskich liniach lotniczych. Z kolei rodzina Airbus A320 jest silniej obecna w Europie i Azji.
Boeing 737
Główne linie lotnicze korzystające z tej floty to:
- easyJet (UK)
- China Eastern Airlines (Chiny)
- China Southern Airlines (Chiny)
- American Airlines (USA)
Samoloty szerokokadłubowe
Samoloty szerokokadłubowe są znacznie większe niż wąskokadłubowe. Mają one dwa zamiast jednego przejścia, dlatego są one również nazywane samolotami dwunawowymi. Aby móc unieść się w powietrze, niektóre z tych samolotów mają cztery silniki zamiast dwóch. Do samolotów szerokokadłubowych należą Airbus A380, A330, A340, A350 oraz Boeing 747, 767, 777 i 787.
Airbus A380 vs. Boeing 747
Dwa giganty wśród samolotów pasażerskich są dość łatwe do odróżnienia. Airbus A380 i Boeing 747 to jedyne "dwupokładowce" wśród samolotów pasażerskich. Podczas gdy drugi pokład A380 rozciąga się na całej długości samolotu, drugi pokład Boeinga znajduje się tylko na około jednej trzeciej długości. Obok Airbusa A340 są to jedyne liczące się samoloty pasażerskie z czterema silnikami każdy. Airbus A380 z miejscem dla 853 pasażerów jest również największym samolotem pasażerskim na świecie. Jak wszystkie samoloty tej wielkości, jest on wykorzystywany do lotów długodystansowych pomiędzy tzw. hubami (lub głównymi lotniskami) świata, a jego zasięg wynosi około 14 800 km.
A380 można znaleźć w liniach lotniczych:
- Lufthansa
- British Airways
- Emirates
- Etihad Airlines
- China Southern Airlines
Airbus A380
Boeing 747
Charakterystyczny "garb" Boeinga powinien szybko przykuć uwagę. Tutaj drugi rząd okien sięga tylko do około jednej trzeciej samolotu. Podobnie jak w przypadku wielu samolotów, w obiegu są różne modele Boeinga 747, ale wszystkie mają ten sam charakterystyczny kształt. Między modelami różni się głównie długość, przy czym najnowszy Boeing 747-8 jest najdłuższym samolotem pasażerskim na świecie — ma 76,3 metra.
Boeing 747 latają takie linie lotnicze jak:
- Lufthansa
- British Airways
- Korean Air
Samolot szerokokadłubowy Airbus A330/A340/A350
Ponieważ są to samoloty szerokokadłubowe, są o nawet 25 metrów dłuższe od wąskokadłubowych Airbusów A320 czy Boeingów 737. Airbus A330 i A340 to jedne ze starszych modeli samolotów. Linie lotnicze używają A330 od 1994 roku, a A340 od 1993 roku. Airbus A350 jest następcą modelu A340. Jest więc w obiegu dopiero od kilku lat, od stycznia 2015 r. Airbus A350 niesie ze sobą wiele innowacji technicznych, dzięki czemu lata wydajniej niż jego poprzednicy. Można go rozpoznać po następujących cechach: skrzydła płynnie łączą się ze skrzydłem (czyli tak zwane blended winglets), okna kokpitu nie są już kwadratowe, lecz zaokrąglone, a zewnętrzne okna kokpitu tworzą prawie półkola.
Airbus A350 latają takie linie lotnicze jak:
- Japan Airlines
- KLM
- Kuwait Airways
- Singapore Airlines
Samolot szerokokadłubowy Boeing 767/777/787
Boeing 767, 777 i 787 są bezpośrednimi konkurentami dla wspomnianych samolotów szerokokadłubowych od Airbusa. Boeing 767 i 777 należą do starszych modeli samolotów. Model 767 jest używany przez linie lotnicze od 1982 roku, a 777 od 1995 roku. Boeing 767 jest jednym z najbardziej udanych samolotów długodystansowych. Jak prawie wszystkie samoloty Boeinga, okna kokpitu mają typowy kształt litery V. Boeing 777 jest również samolotem długodystansowym. Jest on jednak znacznie większy od Boeinga 767 - średnio o 15 metrów, a kabina jest nieco szersza o ponad metr, co daje samolotowi miejsce na dwa dodatkowe rzędy siedzeń.
W przeciwieństwie do Boeinga 767 Boeing 777 jest dostępny tylko bez wingletów. Kolejną cechą, która pomaga go wyróżni, jest pomocniczy zespół napędowy znajdujący się w tylnej części samolotu. Boeing 777 to jedyny samolot, w którym ogon wydaje się "odpiłowany". W innych samolotach ma on zaokrąglony kształt.
Boeing 787, zwany również Dreamlinerem, jest również samolotem długodystansowym i zastępuje Boeinga 767, więc są one podobne pod względem wielkości i pojemności pasażerskiej. Podobnie jak inne samoloty Boeinga, Boeing 787 nie posiada wingletów. Na pierwszy rzut oka widać dwie innowacje:
- kokpit ma teraz tylko cztery okna zamiast klasycznych sześciu. W ten sposób z boku widoczne są tylko dwa okna.
- gondole silników mają zygzakowatą krawędź spływu, co ma na celu zmniejszenie emisji hałasu.
Boeing 787 latają takie linie lotnicze jak:
- Air Canada
- Air China
- Air France
- Emirates
Podczas gdy ci dwaj producenci dostarczają samoloty na trasy długodystansowe i krótkodystansowe, co jakiś czas można znaleźć również mniejsze wśród samolotów krótkodystansowych. Należą do nich na przykład Embraer i Bombardier.
Bombardier CRJ 900
W produkcji: 1991 - 2020
Bombardier Canadair Regional Jet, w skrócie CRJ, to obecnie jedna z najbardziej udanych linii regionalnych samolotów zarówno krótko, jak i średniodystansowych. Wprowadzona po raz pierwszy w 1991 roku linia CRJ 100/200 została zmodernizowana, aby sprostać stale rosnącym wymaganiom ruchu regionalnego. Rezultatem była seria CRJ 700, która dała początek CRJ 900. Bombardier CRJ 900 został zaprezentowany w 1999 roku, po czym produkcja rozpoczęła się w 2001 roku. Jest to rozciągnięta wersja CRJ 700 z dwoma przedłużeniami kadłuba, dodanymi z przodu i z tyłu głównego kadłuba CRJ 700 w celu zwiększenia maksymalnej pojemności z 70 miejsc do 86 miejsc. Dodatkowe zmiany obejmowały zwiększenie ciągu, ulepszone hamulce i koła dla lepszej wydajności, bardziej wytrzymałe komponenty, takie jak podwozie dla większej integralności strukturalnej oraz kolejne drzwi serwisowe z tyłu dla łatwiejszego dostępu dla załogi. Ostatni Bombardier CRJ 900 zjechał z linii montażowej 28 lutego 2021 roku. W ciągu 20 lat produkcji Bombardier wyprodukował 491 modeli CRJ 900. Model CRJ 900 został zastąpiony przez rozciągnięty model CRJ 900X (później przemianowany na CRJ 1000), który zwiększył liczbę miejsc siedzących o 14, do 100.
Samolotem Bombardier CRJ 900 możecie polecie , korzystając z usług na przykład Lufthansy lub LOTu.
Embraer 190 / Embraer 195
Embraer 190 zrewolucjonizował rynek regionalnych linii lotniczych i tras krótkodystansowych. Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom inżynieryjnym i dziesięcioleciom doświadczenia w tym segmencie Embraer dostarczył odrzutowiec, który utrzymywał niskie koszty, ale osiągnął poziom komfortu i wydajności, zarezerwowany niegdyś dla większych samolotów średniodystansowych. Brazylijska firma zdobyła zaufanie i lojalność linii lotniczych dzięki niezawodnym i niedrogim samolotom. Firma Embraer Regional Jet przejęła trasy regionalne na całym świecie. Modele E190 i E195 pozwoliły Embraerowi zdominować niszę samolotów o pojemności do 100-pasażerów głównie ze względu na dobre siedzenia i zasięg.
Samolotem Embraer 195 możecie lecieć między innymi razem z liniami Air Dolomiti, Austrian Airlines, czy polskim LOT-em.