Valle D’Aosta to fascynujące miejsce o bogatej historii i wielu zamkach tworzących malowniczą bajkową scenerię. Maleńki region jest wizualnie piękny i pociągający kulturowo. Łączy języki, przyjemności dla smakoszy i ładne miasteczka z alpejskimi charakterami. Niezależnie od tego, czy lubicie krajobrazy, które zawsze są pokryte śniegiem, odwiedzasz słynne na całym świecie stoki narciarskie, czy po prostu rozkoszujesz się smakiem jedzenia i wina, to region ma wiele do zaoferowania wymagającym podróżnikom! Sprawdźcie, jakie atrakcje dla miłośników górskich krajobrazów znajdziecie we Włoskiej Dolinie Aosty!

Kilka słów o dolinie Aosty

Dolina Aosty jest mała. Jest najmniejszym, najmniej zaludnionym i najsłabiej zaludnionym regionem Włoch. Wjeżdżając do Doliny Aosty, szybko zdacie sobie sprawę, że jesteście w innym świecie. Położenie na styku trzech Państw — Włoch, Francji i Szwajcarii gwarantuje, ze region jest różnorodny i dzięki temu niezwykle ciekawy.
Aosta jest głównym miastem w Dolinie Aosty, najmniejszym regionie Włoch. To piękny, górzysty region usiany małymi miasteczkami i zamkami. Aosta była pierwotnie osadą megalityczną i stała się kolonią rzymską w 25 roku p.n.e. Miasto zachowało swój pierwotny układ rzymskiej siatki, a rzymskie pozostałości są nadal widoczne. Na ogromnym głównym placu Aosty znajduje się wiele zabytkowych budynków, w tym ratusz i zabytkowa Caffe Nazionale, która istnieje od 1886 roku. Ponadto, W całym regionie znajdują się fantastycznie zachowane zamki, w większości pochodzące z epoki średniowiecza.

Oto kilka miast i miasteczek Doliny Aosty, które warto odwiedzić:

Aosta: To zasadniczo rzymskie miasto, stolica Doliny Aosty, nosi widoczne ślady tego okresu, z ważnymi zabytkami, takimi jak Łuk Augusta, Brama Pretoriańska i mury miejskie. Spacer po historycznym centrum jest łatwy – samochody nie są dozwolone.
Courmayeur: Położone u podnóża Mont Blanc, dzieli szczyt Mont Blanc z Chamonix w sąsiedniej Francji. Jest najwyżej położonym włoskim miastem, słynnym ośrodkiem narciarskim, popularnym latem wśród turystów pieszych.

Breuil-Cervinia: Położona u podnóża Matterhorn (po włosku Monte Cervino), to kurort narciarski, który dzieli obszar narciarski z Zermatt w sąsiedniej Szwajcarii.

La Thuile: Alpejskie miasteczko, mniejsza baza wypadowa dla narciarzy i pieszych wędrówek, dawniej ważny region węglowy.

Cogne: Małe miasteczko w dolinie w południowo-zachodniej części regionu, w pobliżu Parku Narodowego Gran Paradiso, popularne wśród narciarzy biegowych i pieszych wędrówek.

Chamois: położona na zboczach Doliny Aosty wioska Chamois jest jedyną włoską wioską, do której nie można dojechać samochodem. Klaster siedmiu wiosek tworzących Chamois jest połączony szlakami i ulicami. Rzeczywiście, Chamois jest jedną z 19 wiosek „Perła Alp”, które rozsiane są po Alpach Austrii, Niemiec, Włoch, Słowenii i Szwajcarii. Tę grupę popularnych kurortów i mniej znanych wiosek łączy zaangażowanie w zrównoważony rozwój środowiskowy, w tym przyjazne dla klimatu opcje transportu.

Specjalności z Aosty

Ze względu na bliskość Francji, autonomiczna dolina ze stolicą w Aoście jest nie tylko językowo, ale i kulinarnie pod silnym wpływem Francji. Valle D’Aosta jest jedynym włoskim regionem, w którym produkuje się ser Fontina (DOP), kluczowy składnik wielu regionalnych potraw, takich jak fonduta (fondue) i Cotoletta alla Valdostana, kotlet cielęcy pokryty Fontina DOP. W tym górzystym regionie popularne są obfite gulasze, takie jak Capriolo alla Valdostana, przygotowywane z wina, warzyw i grappy, oraz inne typowe zupy z Doliny Aosty (przygotowywane z kapusty, kapusty włoskiej, sera fontina i czerstwego chleba żytniego). Tartiflette, czyli rustykalne danie z sera i ziemniaków z pobliskiego regionu Savoy, to kolejny lokalny przysmak: zapiekany ser Reblochon zmieszany z gotowanymi ziemniakami, bekonem i cebulą.

Nie należy również lekceważyć małych obszarów uprawy winorośli. Mimo że są one częściowo położone na dużych wysokościach powyżej 1000 m n.p.m., a lato jest krótkie, ale suche i gorące, to dzięki starym odmianom winorośli powstaje tu niezwykłe wino. Niektóre przykłady to Arnad Montjovet, Enfer d’Arvier, Blanc de Morgex et de la Salle i Donnas. Najbardziej znanymi rodzimymi odmianami winorośli używanymi do produkcji wina są wysokogórskie wina Nebbiolo (lokalnie nazywane Picotendro), Nus Malvoisie (Pinot Grigio), Petit Rouge, Fumin i rubinowy Cornalin.
Odwiedźcie małe winnice, które nadal są prowadzone przez rodziny, a tradycje winiarskie są przekazywane z pokolenia na pokolenie. Wina doskonale oddają czystość alpejskiego terroir, wyrażając rześką kwasowość i mineralność. Dzięki mikroklimatowi regionu winorośl może owocować na wysokości do 1000 m n.p.m.

Piesze wędrówki w Dolinie Aosty

Piesze wędrówki w Dolinie Aosty to marzenie każdego miłośnika pieszych wędrówek. Mimo niewielkich rozmiarów Dolina Aosty oferuje ponad 2000 szlaków, co czyni ją rajem dla turystów. To idealne miejsce, otoczone szczytami o wysokości 4000 metrów, przeplatane uroczymi wioskami, pięknymi kaplicami, alpejską przyrodą otoczoną niesamowitymi górskimi widokami. Znajdziecie tam duże góry pokryte śniegiem nawet w środku lata. Ponadto różnorodność biologiczna jest tutaj wspaniała, a trasy wędrówek niezbyt zatłoczone. Ten wspaniały region jest domem dla Mont Blanc, Monte Rosa, Gran Paradiso i Matterhorn, więc pięknych widoków z pewnością nie zabraknie! Sprawdźcie, które szlaki szczególnie warto wybrać!

• Alta Via

Trasy Alta Via prowadzą prosto do serca czterech gigantów Alp. Dla uproszczenia podzielono je na dwa szlaki, oznaczone cyframi 1 i 2. Obydwoma szlakami można spacerować w miesiącach letnich i przecinają one tereny o średnich i dużych wysokościach. Trasy prowadzą przez wspaniałe pastwiska i łąki, lasy i skaliste wychodnie. Trasy znajdują się na średniej wysokości około 2000 metrów, a czasami mogą wzrosnąć do 3000 metrów. Po drodze jest wiele miejsc, w których można się zatrzymać, w tym chaty, hotele, kempingi i hostele.

• Alta Via Trail 1, znana jako Alta Via dei Giganti, czyli „szlak gigantów”

Ta trasa zabierze Was w podróż przez niezrównane krajobrazy. Na trasie zobaczycie wspaniałe przykłady krajobrazów alpejskich i piękną architekturę wiejską, która jest związana z życiem na alpejskich pastwiskach. Należą do nich niektóre tradycyjne budynki Walsera w dolinie Gressoney i górnym biegu doliny Ayas. Trasa prowadzi z Donnas do Courmayeur, z 17 dziennymi etapami, z których każdy wymaga 3-5 godzin marszu.

• Szlak Alta Via 2 jest powszechnie znany jako Szlak Przyrodniczy

Ta trasa przebiega przez Park Narodowy Gran Paradiso i Park Regionalny Mont Avic. Obejmuje również dzikie i wspaniałe krajobrazy z bogatą alpejską florą i fauną, w tym najrzadszymi gatunkami niektórych regionów. Trasa prowadzi z Courmayeur do Donnas, z 14 dziennymi etapami, z których każdy wymaga 3-5 godzin marszu. 

• Trasa Cammino Balteo

Jest to trasa okrężna, która obejmuje ponad 480 kilometrów na wysokości od 500 do 1900 metrów nad poziomem morza. Trasę można pokonywać w obu kierunkach i dzieli się na 23 etapy po około 4-6 godzin każdy. Ta trasa poprowadzi Was przez ponad 40 gmin regionu Doliny Aosty.

• Tour du Mont Fallère

Ta trasa rozpoczyna się u podnóża Mont Fallère (3061 m) i jest okrężną wędrówką o długości około 35 km z przewyższeniem do 2700 metrów. Jest skierowana do tych, którzy lubią wędrówki bez trudności technicznych, ale z dobrym treningiem fizycznym. Spacer trwa średnio 5/6 godzin dziennie, zawsze po łatwych w obsłudze, dobrze oznakowanych ścieżkach.

Dolina Aosty jest „otwarta” dla turystów przez cały rok. Na pewno lato to okres, w którym można pokonywać dłuższe szlaki, ale niekoniecznie jest to najlepszy sezon. Sierpień jest czasami pełen włoskich turystów, podczas gdy na przykład październik może być niesamowity dzięki swoim niesamowitym kolorom. Powietrze jest chłodne przez cały rok. Ścieżki są w większości dobrze oznakowane, ale góry są tu dzikie i surowe, więc jeśli nie jesteście zaznajomieni z górami, wycieczka z przewodnikiem jest najlepszą opcją. Jest szczególnie ważna w przypadku wędrówek z nieletnimi, gdzie śnieg może być bardzo ważną zmienną, a warunki panujące w górach należy dokładnie ocenić tuż przed rozpoczęciem wędrówki.

Co robić i zobaczyć w Dolinie Aosty?

Największą atrakcją dla większości odwiedzających Dolinę Aosty, poza ciszą i spokojem oraz szansą na ucieczkę od tłumów turystów, jest wspaniała atmosfera na świeżym powietrzu. Góry w regionie zapewniają naturalne place zabaw zarówno zimą, jak i latem. W okolicy znajduje się również kilka doskonałych naturalnych gorących źródeł, z których niektóre są otwarte przez cały rok, więc jest to również popularne miejsce dla miłośników spa. Co warto zobaczyć odwiedzając ten region?

• Średniowieczne zamki

Ponieważ w Dolinie Aosty znajduje się ponad 70 zamków, może być trudno wybrać te, które należy odwiedzić. Jednak na pewno jest kilka, których nie chcecie przegapić. Oto kilka z nich!
Zamek Fénis (Casello di Fenis) słynie z fresków. Jest to jeden z najsłynniejszych zamków w Dolinie Aosty, a ze względu na swoją architekturę oraz liczne wieże i mury obronne stał się jedną z głównych atrakcji turystycznych regionu. Jako kraina pogranicza Aosta potrzebowała wielu fortów i zamków, a pierwsza wzmianka o Casello di Fenis pochodzi z 1242 roku.

Castello di Issogne zbudowany przez Georgesa de Challant, którego rodzina przez wieki kontrolowała znaczną część doliny.
Forte di Bard, ten kompleks forteczny został zbudowany w XIX wieku przez dynastię sabaudzką i zawiera stałą wystawę „Więzienie”. W 24 celach więziennych przechowywane są krótkie filmy, dokumenty, rekonstrukcje 3D i nie tylko – wszystko to szczegółowo opisuje bogatą historię twierdzy.
Zamek Królewski Sarre używany jako domek myśliwski przez Vittorio Emanuele II.

• Starożytne tradycje uzdrowiskowe

Valle d’Aosta to idealne miejsce na połączenie aktywności sportowej z ciepłymi wodami słynnych ośrodków uzdrowiskowych regionu. Dolina Aosty szczyci się dwoma ważnymi uzdrowiskami: Prè Saint Didier i Saint Vincent. Ten pierwszy, blisko granicy z Francją, zaprasza do najwyżej położonego parku termalnego u podnóża imponującego masywu Mont Blanc. Saint Vincent znany jest natomiast z nowoczesnego centrum odnowy biologicznej i wyjątkowych właściwości leczniczych źródeł termalnych odkrytych w 1770 r. przez opata Jean-Baptiste Perret.

• Park Narodowy

Pierwszy park narodowy we Włoszech, Parco Nazionale del Gran Paradiso, znajduje się głównie w Val d'Aosta, ale rozciąga się na Piemont. Park Narodowy Gran Paradiso obejmuje 70 000 hektarów, a wysokość parku waha się od 800 metrów na dnie doliny do 4061 metrów na szczycie góry Gran Paradiso. Park został stworzony, aby ocalić Steinbock, czyli koziorożca alpejskiego, przed wyginięciem. Kozica jest pospolita, ale nieśmiała! Możecie zobaczyć także świstaki, orły przednie i być może rysie. We wsiach Cogne, Valsavarenche i Rhêmes-Notre-Dame znajdują się trzy centra dla zwiedzających.

• Skyway Monte Bianco

Nazwany „ósmym cudem świata” ze względu niesamowite widoki na Alpy, Skyway Monte Bianco przewozi gości na wysokość powyżej 2100 metrów! To nie wszystko: zaokrąglone gondole również obracają się o 360 stopni, pozwalając ludziom zobaczyć zapierające dech w piersiach zbocza po włoskiej stronie jednego z najsłynniejszych szczytów świata, zwanego Mont Blanc, po drugiej stronie granicy we Francji. Nowa konstrukcja Skyway jest przykładem efektywności energetycznej i ochrony środowiska, w tym specjalnych powierzchni fotowoltaicznych i materiałów izolacyjnych. Rezultatem jest połączenie zrównoważonej architektury, najnowocześniejszej technologii i najnowocześniejszego wzornictwa, które pozwala odwiedzającym skupić się na otaczającym ich naturalnym pięknie.

Jak się dostać do doliny Aosty

Jesli chcecie spędzić swój kolejny urlop w dolinie Aosty, polecamy wybrać jedno z najbliższe położonych lotniska w: Turynie, Mediolanie i Genewie. Z każdego z tych miast możecie łatwo dotrzeć do doliny Aosty.